Protest Oekraïners in Nederland.
Bron: Shutterstock
Artikel

Wat je moet weten als je zonder Oekraïense nationaliteit met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning in Nederland verblijft

Laatst gewijzigd: 17-7-2025, 14:39

Ben je gevlucht uit Oekraïne, had je daar een tijdelijke verblijfsvergunning en had je al tijdelijke bescherming in Nederland voor 19 juli 2022? Dan stopte de tijdelijke bescherming in Nederland voor jou op 4 maart 2024. De minister van Asiel en Migratie heeft op 3 juni 2025 besloten dat de bevriezingsmaatregel op 4 september 2025 stopt. Lees hier wat dit voor jou betekent.

De hoogste Nederlandse rechter: 'Geen recht meer op tijdelijke bescherming voor mensen zonder Oekraïense nationaliteit met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning'

Op 17 januari 2024 besloot de hoogste Nederlandse

vreemdelingenrechter
, de
Raad van State (RvS)
, dat de tijdelijke bescherming voor mensen zonder de Oekraïense nationaliteit (
derdelanders
) na 4 maart 2024 stopt. Deze uitspraak geldt voor iedereen die in Oekraïne een tijdelijke verblijfsvergunning had, bijvoorbeeld voor werk of voor studie, en al ingeschreven was in de Nederlandse
Basis Registratie Personen (BRP)
vóór 19 juli 2022 en dus tijdelijke bescherming kreeg in Nederland. 

Omdat sommige rechtbanken het niet eens waren met deze uitspraak hebben de RvS en de rechtbank Amsterdam de Europese rechter om een uitspraak gevraagd. De minister van Asiel en Migratie besloot om niks te doen zolang er geen uitspraak was van de Europese rechter en de RvS. De minister besloot dat deze groep

derdelanders
recht bleef houden op de verstrekkingen van de
Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB)
, bijvoorbeeld opvang, leefgeld en werk, totdat er een uitspraak van de Europese rechter en de RvS kwam. Dit wordt de
bevriezingsmaatregel
genoemd. 

Voor wie gold bevriezingsmaatregel?

Deze ‘

bevriezing
’ gold voor
derdelanders
van wie de tijdelijke bescherming op 5 maart 2024 is gestopt en die (nog) ingeschreven staan in de Nederlandse BRP; die niet zijn vertrokken uit Nederland met behulp van
Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V)
of andere financiële hulp; en die het Schengengebied niet zelfstandig hebben verlaten.

Na de uitspraak van de Europese rechter oordeelde de Raad van State op 23 april 2025 dat de overheid de tijdelijke bescherming inderdaad op 4 maart 2024 mocht beëindigen. Dat betekent dat deze groep sinds 4 maart 2024 geen recht meer heeft op tijdelijke bescherming. 

Bevriezingsmaatregel stopt per 4 september 2025

Omdat deze groep derdelanders vanaf 4 maart 2024 geen recht meer heeft op tijdelijke bescherming, heeft de minister op 3 juni 2025 laten weten dat de bevriezingsmaatregel voor niet-Oekraïners met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning op 4 september 2025 stopt. Deze mensen mogen in ieder geval tot 4 september 2025 gebruik maken van de rechten die behoren tot de RTB, zoals het recht op opvang, zorg en werk. Afhankelijk van de situatie van de derdelander die onder de bevriezingsmaatregel valt, geldt vanaf 4 september 2025 het volgende:  

Derdelander die niet in beroep gaat tegen het beëindigen van de tijdelijke bescherming

  De derdelander die geen procedure heeft lopen tegen het beëindigen van de tijdelijke bescherming, krijgt een brief van de

Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)
. Daarin staat dat hij vanaf 4 september 2025 4 weken (28 dagen) de tijd heeft om Nederland te verlaten. In deze 4 weken heeft de derdelander nog recht op opvang en medische zorg. Hij mag niet meer werken in deze periode. 

Derdelander die wel in beroep ging tegen het beëindigen tijdelijke bescherming

Sommige derdelanders zijn eerder in beroep gegaan tegen het beëindigen van de tijdelijke bescherming. De rechtbank moet nog een uitspraak doen op dit beroep.  

Deze derdelander ontvangt een brief van de IND met opnieuw het besluit dat hij of zij moet terugkeren naar het land van herkomst. Dit heet het terugkeerbesluit. Vanaf het moment dat de rechtbank de zaak heeft behandeld en voor de derdelander een negatieve uitspraak heeft gedaan, heeft de derdelander geen recht meer op verblijf in Nederland, opvang, zorg en werk. Dit verschilt per derdelander, omdat de rechtbank niet alle zaken tegelijk behandelt. 

Derdelander die in de asielprocedure zit 

De derdelander die asiel heeft aangevraagd, mag daarom in Nederland verblijven. Vanaf 4 september 2025 heeft deze derdelander recht op opvang in een asielzoekerscentrum bij het

Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA)
. De derdelander mag werken als de asielprocedure zes maanden loopt en de werkgever een tewerkstellingsvergunning heeft aangevraagd.  

Derdelander met een aanvraag voor regulier verblijf (bijvoorbeeld voor studie of werk) 

De derdelander die een aanvraag heeft gedaan voor een reguliere verblijfsvergunning, bijvoorbeeld om in Nederland te kunnen studeren of werken, is vanaf 4 september 2025 zelf verantwoordelijk om een woning, inkomen en een zorgverzekering te regelen. Vanaf 4 september 2025 mag de derdelander niet meer in een opvang van de gemeente verblijven en krijgt hij ook geen leefgeld meer.

Derdelander met asielstatus

De derdelander met een asielstatus mag ook na 4 september 2025 in Nederland blijven omdat hij een asielvergunning heeft. Hij mag in de opvang blijven totdat de gemeente een woning heeft geregeld. Deze derdelander valt onder de verantwoordelijkheid van het COA. Deze derdelander mag werken. Hij moet wel zelf een zorgverzekering afsluiten. Zolang de derdelander geen eigen zorgverzekering heeft, heeft hij recht op zorg die voor asielzoekers geldt.   

Derdelander met een reguliere verblijfsvergunning

De derdelander met een reguliere verblijfsvergunning om bijvoorbeeld in Nederland te kunnen werken of studeren, mag na 4 september 2025 in Nederland blijven zolang hij of zij voldoet aan de voorwaarden van een reguliere verblijfsvergunning. De derdelander met een reguliere verblijfsvergunning moet de gemeentelijke opvang per 4 september 2025 verlaten. Hij moet zelf een woning vinden, een zorgverzekering afsluiten en in zijn eigen inkomen regelen.

Online bijeenkomst met informatie door VluchtelingenWerk Nederland

Op 24 juli geeft

Vluchtelingenwerk Nederland (VWN)
een online bijeenkomst om uitleg te geven over het einde van de bevriezingsmaatregel. Wil je deelnemen aan deze informatiebijeenkomst, kijk dan hier. 

Voor persoonlijke hulp, neem contact op met IOM  

Wil je meer informatie over hulp bij het terugkeren naar jouw land van herkomst? Dan kan je contact opnemen met de

Internationale Organisatie voor Migratie (IOM)
. Deze organisatie ondersteunt migranten die vrijwillig terugkeren naar hun land van herkomst of die migreren naar een ander land waar ze een permanente verblijfsvergunning kunnen krijgen. 

Het IOM is bereikbaar tijdens kantooruren (09:00-17:00) via WhatsApp.

 

Wil jij meer informatie over de asielprocedure? Lees dan verder op RefugeeHelp. Je kunt ook online een afspraak maken met VWN voor advies. 


Heeft deze informatie je geholpen?


De informatie die je op dit platform vindt, is afkomstig van de mensenrechtenorganisatie VluchtelingenWerk Nederland, in samenwerking met haar partners.
In samenwerking met Contentful