BBL en BOL: twee manieren om een mbo-opleiding te volgen
Deel op sociale media:
In Nederland kun je op het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) op twee manieren volgen: via BBL of BOL. Beide opleidingen geven je een officieel mbo-diploma, maar de manier van leren is anders. In dit artikel lees je wat het verschil is tussen deze twee opleidingen.
Als je BOL studeert, ga je bijna elke dag naar school
De Beroepsopleidende Leerweg (BOL) is een mbo-opleiding waarbij je vooral op school leert. Je volgt lessen en loopt ook stage bij een bedrijf om praktijkervaring op te doen. Hoeveel dagen je op school bent en hoeveel bij het bedrijf, verschilt per opleiding. Je moet in ieder geval minstens 20 procent van je opleiding stagelopen.
Tijdens je stage krijg je geen loon, maar soms wel een stagevergoeding.
Als je een BBL-opleiding doet, werk je het grootste deel van de week
De Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) is een
Omdat je werkt, krijg je meestal salaris van het bedrijf. Je hebt namelijk een arbeidsovereenkomst met je werkgever.
De BOL- en BBL-opleidingen zijn allebei mbo-opleidingen
Mbo-niveau 1 is de Entreeopleiding
Voor een entreeopleiding heb je geen diploma van een vooropleiding nodig. Met een diploma op mbo-niveau 1 kun je gaan werken als assistent in een bedrijf. Tijdens de entreeopleiding krijg je persoonlijke begeleiding en hulp bij je loopbaan. De opleiding duurt meestal één jaar. Om mbo-niveau 1 te volgen moet je op 1 augustus van het jaar waarin je met de studie start minimaal 16 jaar zijn. Je kunt daarna ook verder leren op mbo-niveau 2.
Mbo-niveau 2 is de Basisberoepsopleiding
De basisberoepsopleiding is een praktische opleiding. Je leert om praktisch werk te doen in een beroep. Met een mbo-niveau 2 diploma kun je veel verschillende banen doen, zoals beveiliger, kapper, kok of medewerker in de zorg. Om een mbo-niveau 2 opleiding te volgen, heb je 1 van de volgende vooropleidingen nodig:
Een diploma van vmbo basisberoepsgerichte leerweg of kaderberoepsgerichte leerweg.
Een diploma van vmbo gemengde leerweg, theoretische leerweg, mavo of vbo/lbo.
Een diploma van een entreeopleiding (mbo-niveau 1).
Een bewijs dat je de eerste drie leerjaren van havo of vwo goed hebt afgerond.
Een mbo-niveau 2 opleiding duurt meestal 1 tot 2 jaar.
Mbo-niveau 3 is Vakopleiding Je leert op mbo 3 om zelfstandig te werken in een bepaald beroep. Na deze opleiding kun je bijvoorbeeld gaan werken als verzorger of monteur. De vakopleiding is praktisch gericht en bereidt je goed voor op een specifiek beroep. Er zijn veel verschillende opleidingen op dit niveau, bijvoorbeeld in:
Zorg en welzijn, zoals pedagogisch medewerker kinderopvang.
Techniek, zoals eerste monteur voor elektrotechnische installaties of ICT-supportmedewerker.
Economie en ondernemen, zoals commercieel medewerker.
Creatieve beroepen, zoals podium- en evenemententechnicus.
Om een opleiding op mbo-niveau 3 te volgen, heb je 1 van de volgende diploma’s nodig:
Een diploma van vmbo kaderberoepsgerichte leerweg, theoretische leerweg, mavo, of gemengde leerweg.
Een diploma van een mbo-niveau 2 opleiding (basisberoepsopleiding).
Een bewijs dat je de eerste 3 leerjaren van havo of vwo goed hebt afgerond.
Een vakopleiding duurt meestal 2 tot 3 jaar.
Mbo-niveau 4: Middenkaderopleiding of Specialistenopleiding
Een mbo-niveau 4 opleiding bereidt je voor op zelfstandig werk met meer verantwoordelijkheid. Je kunt daarna werken als bijvoorbeeld filiaalbeheerder of activiteitenbegeleider. Met een diploma op niveau 4 kun je ook verder studeren op het hbo.
Er zijn twee soorten opleidingen op dit niveau:
1. Middenkaderopleiding
Dit is de hoogste mbo-opleiding. Je leert om zelfstandig en op een hoger niveau te werken. De toelatingseisen zijn hetzelfde als bij mbo-niveau 3. De opleiding duurt meestal 3 tot 4 jaar.
2. Specialistenopleiding
Deze opleiding kun je volgen na een mbo-niveau 3 diploma. Je leert meer over een specifiek vakgebied waarin je al werkt. Dit is een goede keuze als je je verder wilt specialiseren in je beroep. De opleiding duurt meestal ongeveer 1 jaar.
Je opleiding is niet gratis
Als je een BOL-opleiding volgt, moet je zelf lesgeld betalen. In 2025 kost een BOL-opleiding €1.458 per jaar. Je betaalt ook zelf voor boeken, werkkleding en andere lesmaterialen.
Kun je dit niet zelf betalen? Dan kun je
Volg je een BBL-opleiding? Dan betaalt in de meeste gevallen je werkgever (een deel van) de kosten, omdat je in loondienst bent. Hoeveel jij betaalt, hangt af van je werk en van het bedrijf.
Het cursusgeld voor het studiejaar 2025-2026 is:
€303 voor mbo-niveau 1 en 2
€735 voor mbo-niveau 3 en 4
Sommige bedrijven bieden een leerwerktraject aan. Dat betekent dat je werkt en leert tegelijk, en dat de afspraken over kosten en werk samen met het bedrijf worden gemaakt.
Kies de juiste mbo-opleiding
BBL en BOL zijn twee manieren om een mbo-opleiding te volgen. BBL combineert werken en leren, BOL is vooral leren op school met stage. Denk goed na welk soort opleiding bij jou past en meld je vandaag nog aan om te starten met je toekomst.