Waar gaan de Tweede Kamerverkiezingen 2025 over?
Deel op sociale media:
Op 29 oktober zijn De Tweede Kamerverkiezingen in Nederland. Politieke partijen hebben verschillende ideeën over hoe het land bestuurd moet worden. In de verkiezingsprogramma’s staan veel onderwerpen die belangrijk zijn. Hieronder lees je over 4 thema’s die veel terugkomen: wonen, asiel en migratie, geld en inkomen, en de internationale, politieke rol van Nederland.
Wonen: In Nederland is een tekort aan huizen
Veel Nederlanders maken zich zorgen over de woningmarkt. Er is een groot tekort aan betaalbare huizen en de wachttijden voor sociale huur zijn lang. Sommige partijen zoals GroenLinks-PvdA en SP willen meer sociale huurwoningen bouwen, terwijl andere partijen zoals VVD en BBB liever de regels willen versoepelen zodat er sneller gebouwd kan worden, ook door particuliere investeerders.
Sommige partijen zoals VVD, BBB, PVV, FvD en JA21, willen een nieuwe wet maken die de voorrang voor vluchtelingen met een verblijfsvergunning bij sociale huurwoningen afschaft. Deze partijen denken dat dit de woningnood deels oplost. Volgens de
Voorstanders van het wetsvoorstel vinden dat iedereen in Nederland dezelfde kans op woning moeten krijgen. Tegenstanders zoals GL-PvdA, D66, CU, SP, DENK, PvdD en Volt zeggen dat dit idee vluchtelingen langer in de opvang houdt, waardoor de doorstroom vastloopt en de druk op opvanglocaties juist groter wordt.
Een aantal partijen, zoals NSC, CDA en SGP, noemt wel dat de woningmarkt onder druk staat door migratie, maar zegt niets concreets over het afschaffen van voorrang voor statushouders.
Asiel en migratie
Asiel en migratie is een belangrijk thema in verkiezingsprogramma’s en standpunten van alle partijen. Het gaat over wie naar Nederland mag komen, hoelang mensen hier mogen blijven en hoe opvang en integratie worden geregeld. Sommige partijen willen dat Nederland strengere regels krijgt voor het toelaten van vluchtelingen en migranten. Andere partijen vinden juist dat Nederland mensen in nood moet blijven beschermen, volgens internationale afspraken. Voorstanders van een strenger beleid, zoals VVD, BBB, PVV, FvD, JA21, NSC, CDA en SGP, willen minder instroom en strengere regels. Zij willen ook afspraken in Europa over het terugsturen van vluchtelingen en het bewaken van Europese landsgrenzen. Tegenstanders van een strenger beleid, zoals GL-PvdA, D66, CU, SP, DENK, PvdD, en Volt, vinden dat Nederland vluchtelingen moet blijven beschermen en dat opvang menselijk moet blijven.
Geld en inkomen
Veel mensen maken zich zorgen over geld. De prijzen in de supermarkt zijn hoog, energie is duur en het is moeilijk om rond te komen. In de verkiezingsprogramma’s zie je grote verschillen tussen partijen over hoe dit opgelost kan worden.
Sommige partijen willen dat de overheid het
GL-PvdA, SP, D66, CU, DENK, PvdD en Volt willen het minimumloon en uitkeringen verhogen, en meer steun voor mensen met lage inkomens.
VVD, BBB, NSC, CDA, JA21, PVV, FvD en SGP willen minder belasting betalen en dat het goedkoper wordt om van te leven. VVD, BBB, NSC en FvD vinden het belangrijk dat mensen die een eigen bedrijf hebben goed kunnen werken en geld verdienen en dat werken meer moet lonen. PVV, CDA, JA21 en SGP richten zich meer op
Nederland in de internationale politiek
Nederland speelt een rol in de internationale politiek: in de
Er is in Nederland discussie over hoeveel geld Nederland aan defensie moet uitgeven. De NAVO heeft afgesproken dat landen 3,5 procent van hun nationaal inkomen voor defensie en nog eens 1,5 procent voor bredere veiligheid moeten geven. Aan de ene kant steunen GL-PvdA, VVD, NSC, D66, CDA, CU, SGP, PVV en Volt de verhoging. Aan de andere kant zijn SP, PvdD en DENK kritisch en vinden dat veiligheid vooral om diplomatie en mensenrechten gaat. Bij BBB, JA21 en FvD is het standpunt over de 3,5 procentnorm nog niet duidelijk genoemd in hun programma’s.
De oorlog in Gaza is voor veel partijen een belangrijk onderwerp. Partijen zoals GL-PvdA, SP, PvdD en DENK willen dat er meteen een einde komt aan het vechten en dat Nederland stopt met het sturen van wapens naar Israël. Zij vinden dat Nederland meer moet doen om humanitaire hulp mogelijk te maken en de rechten van Palestijnen te beschermen. Andere partijen, zoals SGP, PVV, BBB en FvD vinden dat Nederland Israël moet blijven steunen. Partijen als VVD, CDA en NSC vinden dat Nederland moet blijven oproepen tot vrede en humanitaire hulp in Gaza, maar dat Israël ook het recht heeft zich te verdedigen tegen aanvallen van Hamas.
Ook de oorlog in Oekraïne speelt rol deze verkiezingen. Vrijwel alle partijen steunen Oekraïne, maar de manier waarop verschilt. Partijen zoals VVD, D66, CDA, GL-PvdA en Volt willen dat Nederland Oekraïne blijft steunen met wapens, geld en opvang van vluchtelingen. Zij vinden dat Europese landen samen sterk moeten blijven tegenover Rusland. Andere partijen, zoals SP, PVV, FvD, JA21 en BBB willen minder militaire steun en vinden dat Nederland zich meer moet richten op vrede tussen Rusland en Oekraïne en hulp aan mensen die door de oorlog zijn getroffen.
Hoe kies je waar je op stemt?
De verkiezingsprogramma’s laten zien dat er veel verschil is in de plannen van partijen. De ene groep legt meer nadruk op veiligheid en strengere regels, de andere juist op solidariteit en bescherming.
Om een keuze te maken, is het belangrijk om te bedenken wat jij het meest waardevol vindt. Voor sommige mensen is dat een betaalbare woning of voldoende inkomen. Anderen hechten meer waarde aan goede zorg, of aan de rol die Nederland speelt in de wereld.
Je kunt de programma’s van de partijen met elkaar vergelijken, bijvoorbeeld met een kieswijzer zoals